Παγκόσμια Ημέρα Ζώων 2021: Τέσσερα απειλούμενα είδη που ζουν στις ελληνικές θάλασσες
Παγκόσμια Ημέρα Ζώων 2021: Αυτά τα είδη ζουν στις θάλασσες της χώρας μας, αλλά κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.
Δευτέρα 4 Οκτωβρίου, είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ζώων 2021, η οποία γιορτάζεται κάθε χρόνο την ίδια ημέρα. Η Παγκόσμια Ημέρα Ζώων καθιερώθηκε το μακρινό 1931 στο πλαίσιο ενός συνεδρίου περιβαλλοντιστών στη Φλωρεντία, όπου και γιορτάστηκε για πρώτη φορά. Η συγκεκριμένη ημέρα είναι ένας τρόπος για την ευαισθητοποίηση κοινού και ειδικών για τα υπό εξαφάνιση ζώα.
Βέβαια, από το 1931 έως και σήμερα η Παγκόσμια Ημέρα Ζώων έχει λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις, έχοντας διευρυνθεί σε τέτοιο βαθμό, που πλέον περιλαμβάνει όλα τα είδη του ζωικού βασιλείου ανεξαρτήτως του αν είναι υπό εξαφάνιση ή όχι. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι εκτός από τα ζωάκια συντροφιάς που συνήθως σκεφτόμαστε πρώτα όταν ακούμε για την Παγκόσμια Ημέρα Ζώων, υπάρχουν πολλά ζώα που κινδυνεύουν. Μάλιστα, στις ελληνικές θάλασσες ζουν εδώ και πολλά χρόνια μερικά ζώα, τα οποία τα τελευταία χρόνια κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.
1. Χελώνα Καρέτα – Καρέτα
Αν έχεις επισκεφτεί τη Ζάκυνθο, τότε σίγουρα γνωρίζεις για τις χελώνες καρέτα-καρέτα. Μπορεί μάλιστα κατά την επίσκεψή σου στον κόλπο του Λαγανά ή το Μαραθωνήσι να έχεις δει τις κατοικίες τους ή μερικές χελώνες καρέτα-καρέτα να κολυμπούν στα καταγάλανα νερά του παραδεισένιου νησιού. Βέβαια, εκτός από το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου με τις έξι παραλίες ωοτοκίας στον Κόλπο του Λαγανά, οι συγκεκριμένες χελώνες εντοπίζονται και στο νότιο Κυπαρισσιακό κόλπο στη δυτική Πελοπόννησο. Οι αγαπημένες χελώνες-σύμβολο της Μεσογείου έχουν επιβιώσει εδώ και εκατομμύρια χρόνια, αλλά πλέον βρίσκονται υπό εξαφάνιση.
Αρχικά, αξίζει να αναφερθεί ότι οι καρέτα-καρέτα φτιάχνουν τις φωλιές τους αρκετά συχνά σε σημείο, όπου χρειάζονται προστασία, με αποτέλεσμα να τοποθετούνται πάνω από τις φωλιές προστατευτικά κλουβιά. Επίσης, όταν η φωλιά είναι πολύ κοντά στη θάλασσα και κινδυνεύει να πλημμυρίσει εξαιτίας των κυμάτων, τα αβγά μεταφέρονται σε κάποιο άλλο τμήμα της παραλίας, περισσότερο ασφαλές.
Παρ’ όλα αυτά οι κίνδυνοι για τις χελώνες καρέτα-καρέτα δε σταματούν εδώ, καθώς μεταξύ άλλων κινδυνεύουν από φώτα που λάμπουν στις παραλίες αποπροσανατολίζοντας, τόσο τα ενήλικα θηλυκά που βγαίνουν για να γεννήσουν, όσο και τους νεοσσούς που προσπαθούν να φθάσουν στη θάλασσα, τις ομπρέλες και τις ξαπλώστρες που συχνά λειτουργούν ως εμπόδια για την πρόσβαση στο πίσω μέρος της παραλίας για να γεννήσουν οι χελώνες καρέτα-καρέτα. Ακόμη και η ανθρώπινη παρουσία στις παραλίες ωοτοκίας τη νύχτα αποτελεί κίνδυνο, καθώς οι άνθρωποι άθελά τους τρομάζουν τις θαλάσσιες χελώνες που θέλουν να γεννήσουν. Και δυστυχώς, οι κίνδυνοι δεν είναι μόνο αυτοί, αφού στους κινδύνους που προκαλούνται από ανθρώπινη δραστηριότητα προστίθενται και οι φυσικοί κίνδυνοι, όπως το κυνήγι των νεοσσών από άλλα ζώα, όπως είναι τα πουλιά, οι αρουραίοι, τα αδέσποτα σκυλιά, τα κουνάβια, οι νυφίτσες κ.ά.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι υπολογίζεται ότι μόνο 1 – 2 χελωνάκια στα 1.000 θα καταφέρουν να ενηλικιωθούν και να επιστρέψουν στην παραλία για να αναπαραχθούν. Μάλιστα, οι χελώνες καρέτα-καρέτα επιστρέφουν στην ίδια παραλία που γεννήθηκαν, προκειμένου να αναπαραχθούν. Αν κι εσύ θέλεις να βοηθήσεις τις καρέτα-καρέτα, μπορείς να υιοθετήσεις μία χελώνα καρέτα-καρέτα. Βέβαια, δεν εννοούμε να την πάρεις στο σπίτι σου, αλλά να προσφέρεις ένα ποσό που θα βοηθήσει όσους και όσες ασχολούνται με την προστασία της συγκεκριμένης χελώνας να τη βοηθήσουν. Επιπλέον, αν δεις χελωνάκια σε κάποια παραλία μην τα μεταφέρεις στη θάλασσα θεωρώντας ότι τα βοηθάς. Άνοιξε τους διάδρομο για να βρουν το δρόμο μόνα τους, καθώς είναι σημαντικό για την επιβίωσή τους.
2. Βάτραχος της Καρπάθου
Ο βάτραχος της Καρπάθου είναι ένα είδος βατράχου που εντοπίζεται μόνο στη χώρα μας και πιο συγκεκριμένα στο νησί της Καρπάθου. Αν και σύμφωνα με μαρτυρίες ντόπιων ο βάτραχος μέχρι τη δεκαετία του ’60 ζούσε σε ολόκληρη την Κάρπαθο, πλέον εντοπίζεται μόνο σε «νησίδες». Ο “βατρακλός”, όπως τον αποκαλούν οι κάτοικοι της Καρπάθου, αξιολογείται ως το πιο απειλούμενο είδος βατράχου στην Ευρώπη, και δέχεται κατά κύριο λόγο έμμεσες απειλές. Οι απειλές του σχετίζονται με την απώλεια ή υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων του. Τα ενδιαιτήματα είναι ένας πιο κυριλές και επιστημονικός τρόπος για να πεις το “σπίτι” του βατράχου.
Σύμφωνα με τη WWF αν και στις απομονωμένες τοποθεσίες όπου ζει προστατεύεται από πιθανές επικίνδυνες ανθρωπογενείς δραστηριότητες, οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής γεννούν μία σειρά από κινδύνους που, λόγω της περιορισμένης κατανομής του, απειλούν άμεσα το σύνολο του εύθραυστου πληθυσμού του. Αν θέλεις να μαθαίνεις πράγματα για τον βάτραχο της Καρπάθου και την προστασία του, τότε ακολούθησε την καμπάνια «Εδώ ζούμε – Natura 2000» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η συγκκεριμένη καμπάνια δημιουργήθηκε σε συνεργασία της WWF και της με την ερευνητικής ομάδας Ζωικής Ποικιλότητας του ΕΚΠΑ το πλαίσιο του Έργου LIFΕ-IP 4 NATURA, με σκοπό τη σύνταξη ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης για την προστασία του βατράχου της Καρπάθου.
3. Μεσογειακή φώκια
Η μεσογειακή φώκια είναι η πασίγνωστη φώκια μονάχους που -fun fact- πήρε το όνομά της από τις χαρακτηριστικές δίπλες που κάνει ο λαιμός της και θυμίζουν το ράσο των καπουτσίνων μοναχών. Αν και οι συγκεκριμένες φώκιες υπάρχουν στο ελλαδικό χώρο από την αρχαιότητα, όταν μάλιστα ήταν προστατευόμενες του Ποσειδώνα και του Απόλλωνα και ζούσαν κατά μήκος της Μεσογείου σε μεγάλες αποικίες, πλέον έχουν απομείνει μόνο 600. Και όχι, αυτός ο αριθμός δεν ανταποκρίνεται στο αριθμό του είδους στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο!
Δεδομένου πως τα ψάρια των θαλασσών να έχουν υποστεί δραματική μείωση, η φώκια μονάχους-μονάχους κινδυνεύει από έλλειψη τροφής. Παράλληλα, παγιδεύεται συχνά στα αλιευτικά εργαλεία, όπου μπορεί να τραυματιστεί ή ακόμη και να θανατωθεί. Ακόμη, πολλά δίχτυα που ξεμένουν στις θάλασσες μπορούν να τραυματίσουν νεαρές φώκιες, οι οποίες ακόμη δεν έχουν μάθει να κολυμπούν. Ωστόσο, όπως και όλα τα θαλάσσια θηλαστικά, η φώκια μονάχους-μονάχους κινδυνεύει ακόμη από τη ρύπανση των θαλασσών, την όχληση από τα σκάφη και την κλιματική κρίση.
Αν δεις άρρωστη, τραυματισμένη ή/και νεκρή φώκια επικοινώνησε άμεσα με τη MΟm/Εταιρία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας στο 210 5222888. Σε περίπτωση που δεις ζωντανή φώκια, ενημέρωσε τη MΟm/Εταιρία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας στο 210 5222888 ή στείλε mail στο support@mom.gr.
4. Δελφίνια
Τα δελφίνια είναι άρρηκτα συνδεδεμένα στο μυαλό όλων με τη θάλασσα, αλλά και με τα ακτοπλοϊκά ταξίδια, αφού δεν είναι λίγες οι φορές που τα δελφίνια “συνοδεύουν” τα πλοία στ’ ανοιχτά προκαλώντας αίσθημα χαράς σε μικρούς και μεγάλους που τα αντικρύζουν. Κι όμως, αυτά τα πανέξυπνα ζωά κινδυνεύουν κατά κύριο λόγο από τον άνθρωπο.
Μερικοί από τους λόγους για τους οποίους είναι τα δελφίνια υπό εξαφάνιση είναι η τυχαία ή ηθελημένη θανάτωση σε δίχτυα, η πετρελαϊκή ρύπανση, η μόλυνση από τη συσσώρευση τεχνητών χημικών ενώσεων στους ιστούς τους, η όχληση από σκάφη αναψυχής, η κλιματική αλλαγή, ή ακόμη και η ηχορύπανση. Βέβαια, όσον αφορά την ηχορύπανση, δεν εννοούμε φυσικά τη μουσική των beach bar στις παραλίες, αλλά τους ήχους που προκαλούνται από στρατιωτικές ασκήσεις και σεισμικές δραστηριότητες για εντοπισμό υδρογονανθράκων ή προπέλες σκαφών.
Αυτοί είναι μόνο μερικοί από τους λόγους για τους οποίους όλα τα είδη δελφινιών απειλούνται και δυστυχώς οδηγούνται μακροπρόθεσμα στη μείωση των πληθυσμών τους στις ελληνικές θάλασσες. www.neolaia.gr
