Σπίτι μου: Η αχίλλειος πτέρνα του προγράμματος – Ποιοι αποκλείονται από τα φθηνά δάνεια

Χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια σε νέους και ζευγάρια έως 150.000 ευρώ για αγορά πρώτης κατοικίας προβλέπει το πρόγραμμα «Σπίτι μου».

Ήδη έχει ξεκινήσει η υποβολή των αιτήσεων για το πρόγραμμα το οποίο παρέχει τη δυνατότητα στους δικαιούχους να λάβουν στεγαστικό δάνειο του οποίου το κεφάλαιο χορηγείται κατά ποσοστό 75%, άτοκα, από την Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), ενώ το υπόλοιπο (25%) θα χορηγείται μέσω τραπεζών και θα είναι έντοκο (με σταθερό ή κυμαινόμενο επιτόκιο).

Για τους τρίτεκνους και πολύτεκνους δικαιούχους προβλέπεται μηδενικό επιτόκιο είτε εξαρχής, είτε εάν καταστούν τρίτεκνοι ή πολύτεκνοι στην πορεία εξυπηρέτησης του δανείου.

Οι δικαιούχοι για το «Σπίτι μου»

Δικαιούχοι είναι νέοι ή ζευγάρια που έστω ο ένας από τους δύο είναι ηλικίας 25 έως 39 ετών, με ετήσιο εισόδημα 10.000 έως 16.000 ευρώ για άγαμο, 24.000 ευρώ για ζευγάρι συν 3.000 ευρώ για κάθε παιδί, 27.000 ευρώ για μονογονεϊκές οικογένειες συν 3.000 ευρώ για κάθε παιδί πέραν του πρώτου. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι νέοι να μην διαθέτουν άλλο ακίνητο που να καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες τους. Ακίνητα για κατοικία θεωρούνται όσα, στην περίπτωση άγαμου και άτεκνου δικαιούχου, έχουν μέγεθος άνω των 50 τ.μ., ενώ, για τους υπόλοιπους, το μέγεθος αυξάνεται κατά 10 τ.μ. ανά μέλος της οικογένειας.

Το ύψος του δανείου δεν μπορεί να ξεπερνά τα 150.000 ευρώ και η διάρκειά του τα 30 έτη, ενώ μπορεί να καλύπτει έως και το 90% της αξίας του ακινήτου. Το ακίνητο θα πρέπει να είναι έως 150 τ.μ., παλαιότητας τουλάχιστον 15 ετών, εντός οικιστικής περιοχής και με την εμπορική αξία του να μην ξεπερνά τα 200.000 ευρώ. Ως εμπορική αξία προσδιορίζεται αυτή που θα αναγραφεί στο συμβόλαιο. Η μέγιστη διάρκεια αποπληρωμής είναι τα 30 έτη, ενώ η αγορά του ακινήτου δεν μπορεί να γίνει από συγγενή του δανειολήπτη, πρώτου ή δεύτερου βαθμού ή από πρόσωπο που συνδέεται με σύμφωνο συμβίωσης με τον αγοραστή.

Μιλώντας στον ΟΤ, ο δικηγόρος στον Άρειο Πάγο, LL.M και διαμεσολαβητής διαπιστευμένος στο υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας & Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΥΔΔΑΔ), Στρατής Δ. Νικολακέας, αναφέρει ότι «πρόκειται για ένα πρόγραμμα που στοχεύει στην άμεση αναχαίτηση του κόστους στέγασης των νέων που διαρκώς διογκώνεται στη Χώρα μας παντελώς δυσανάλογα με το διαθέσιμο εισόδημά τους. Το «Σπίτι μου» αποτελεί, μετά από μια τουλάχιστον δεκαετία, την πρώτη κυβερνητική πολιτική στέγασης ιδίως για τους νέους και τα νέα ζευγάρια στα οποία απευθύνεται».

Οι προβληματισμοί

Ωστόσο, όπως αναφέρει ο κ. Νικολακέας, το ηλικιακό όριο των 39 ετών, θέτει αμέσως εκτός πλαισίου πολλά ζευγάρια ηλικίας μόλις 40 ετών που έχουν αποκτήσει τέκνα και δεν διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα αγοράς κατοικίας στις εμπορικές αξίες που επικρατούν σήμερα στην ελεύθερη αγορά. Επιπλέον, όσοι σήμερα ξεκίνησαν να διανύουν το 40ο έτος της ηλικία στους και είτε είναι άγαμοι που σκέφτονταν να δημιουργήσουν την οικογένειά τους, είτε ζευγάρια που μόλις απέκτησαν ή αναμένουν το πρώτο τους τέκνο, επίσης δεν μπορούν να υπαχθούν στο πρόγραμμα αυτό.

Επίσης ο κ. Νικολακέας υπογραμμίζει ότι «προκύπτει και το ζήτημα σχετικά με την αξία του ακινήτου και του ανώτατου ποσού του χορηγούμενου δανείου. Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, η εμπορική αξία του ακινήτου (αξία συμβολαίου) μπορεί να ανέρχεται μέχρι τα 200.000 ευρώ. Συνεπώς, ο εν δυνάμει δικαιούχος θα πρέπει να διαθέτει ο ίδιος – ιδία συμμετοχή που θα ανέρχεται στο ποσό της τάξεως των 50.000 ευρώ.

Πόσοι όμως νέοι, με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια ( Άγαμος: από 10.000 ευρώ έως 16.000 ευρώ, Έγγαμος: έως 24.000 ευρώ , Ανά παιδί συν 3.000 ευρώ) που θέτει το πρόγραμμα, διαθέτουν σήμερα 50.000 ευρώ ως αποταμίευση ώστε να διατεθούν ως ιδία συμμετοχή στην αγορά της κατοικίας τους; Επιπλέον, σύμφωνα με το πρόγραμμα, τα επιλέξιμα ακίνητα για μία οικογένεια θα πρέπει κατ’ ελάχιστον να έχουν επιφάνεια 75 τ.μ. και αντικειμενικά να διαθέτουν 2 Υ/Δ για να είναι κατάλληλα.

Η δε παλαιότητά τους θα είναι μεγαλύτερη της 15ετίας και η ζητούμενη τιμή πώλησής τους θα πρέπει να κυμαίνεται κοντά στα 150.000 ευρώ ώστε επίσης αντικειμενικά να μπορούν να καλύψουν και τη δική τους συμμετοχή τα νέα ζευγάρια. Πόσα όμως τέτοια ακίνητα προσφέρονται σήμερα στα μεγάλα αστικά κέντρα; Και εάν χρήζουν ανακαίνισης λόγω παλαιότητας, πώς θα διασφαλίσουν οι δικαιούχοι τα χρήματα που απαιτούνται όταν θα έχουν ήδη εξαντλήσει τις αποταμιεύσεις τους για την αγορά του ακινήτου και μόνο;».

Περαιτέρω, συνεχίζει λέγοντας ότι, αναμένουμε να δούμε και στην πράξη πώς θα αξιολογήσουν οι ίδιες οι τράπεζες τους εν δυνάμει δικαιούχους.

«Αυτό το αναφέρουμε καθότι στα πλαίσια της εξέτασης της πιστοληπτικής ικανότητας των νέων, δεν γνωρίζουμε τί θα ζητηθεί επακριβώς από την κάθε τράπεζα. Για παράδειγμα θα απαιτηθεί να διαθέτουν σταθερή εργασία; Θα απαιτηθεί να διαθέτουν επαρκή εισοδήματα για μία τουλάχιστον τριετία; Πόσοι νέοι διαθέτουν μόνιμη εργασία, εκτός όσων εργάζονται σε φορέα του Δημοσίου, για να «δεσμευτούν» σε δανεισμό διάρκειας 30ετών;

Τέλος, όπως έχει προβλεφθεί, το πρόγραμμα έχει συνολικό προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ (με δυνατότητα να αυξηθεί) και στόχο την ωφέλεια 10.000 ατόμων (ζευγάρια ή και οικογένειες). Είναι αρκετός ο εν λόγω προϋπολογισμός; Είναι βέβαιο ότι θα λάβουν τα ποσά όσοι τα δικαιούνται ή οι μεγάλες καθυστερήσεις ή ακόμη και η εξάντληση του προϋπολογισμού θα οδηγήσει πολλούς εν τέλει στο να μην υπογράψουν συμβόλαια για τα ακίνητα που αναζητούσαν με μεγάλο κόπο; Ο στόχος των 10.000 δικαιούχων κρίνεται επαρκής για μία κοινωνική πολιτική για τη στέγαση των νέων της Χώρας μας;», καταλήγει ο κ. Νικολακέας.

www.ot.gr