Ακτινογραφία των δημοσίων συμβάσεων: Κυρίαρχες οι απευθείας αναθέσεις

Ξεπέρασε τα 6 δισ. ευρώ το ύψος των δημοσίων συμβάσεων στο τετράμηνο του 2024, κατά το οποίο πάλι στην πρώτη θέση και μάλιστα με πολύ μεγάλη διαφορά ως προς τον αριθμό βρέθηκαν οι συμβάσεις με απευθείας ανάθεση.

Με βάση τα στοιχεία που Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ), στο διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου 2024 υπογράφηκαν συνολικά 67.804 συμβάσεις, ποσού 6,252 δισ. ευρώ. Στην υπογραφή των συμβάσεων ενεπλάκησαν 1.616 αναθέτουσες αρχές, ενώ οι ανάδοχοι, δηλαδή αυτοί που ανέλαβαν κάποια σύμβαση, ανέρχονται στις 22.864. Κατά το ίδιο διάστημα υπήρξαν 1.204 επεκτάσεις συμβάσεων, 4.976 τροποποιήσεις και 2.326 ματαιώσεις (συμβάσεων).

Σε ό,τι αφορά το είδος της διαδικασίας των συμβάσεων ως προς το συνολικό ποσό, στην πρώτη θέση βρίσκονται οι συμβάσεις με ανοικτή διαδικασία, ενώ ως προς τον αριθμό οι συμβάσεις με απευθείας ανάθεση, οι οποίες αποτελούν και τη συντριπτική πλειονότητα. Συγκεκριμένα, επί των 67.804 συμβάσεων, οι 49.135 (σ.σ.: συμπεριλαμβάνονται κι αυτές για την αντιμετώπιση της Covid-19) είναι με απευθείας ανάθεση, με το ποσοστό τους να ανέρχεται στο 72% του συνόλου.

Βάσει ποσού

Όπως προαναφέρθηκε, στην πρώτη θέση σε ποσό βρίσκονται οι συμβάσεις με ανοικτή διαδικασία, καθώς στο εξεταζόμενο τετράμηνο υπογράφηκαν 10.710 συμβάσεις ύψους 3,28 δισ. ευρώ. Στη δεύτερη θέση (πάντα σε ποσό) βρέθηκαν οι συμβάσεις με κλειστή διαδικασία, οι οποίες «αρίθμησαν» τις 732 και με το συνολικό ποσό να ανέρχεται στο 1,07 δισ. ευρώ. Με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση υπογράφηκαν 2.260 συμβάσεις, προϋπολογισμού 928 εκατ. ευρώ.

Χωρίς τις συμβάσεις για λόγους αντιμετώπισης της Covid-19, οι… κλασικές συμβάσεις με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης ανήλθαν στις 48.813, με το συνολικό ποσό που διατέθηκε γι’ αυτές να διαμορφώνεται στα 796,7 εκατ. ευρώ.

Ακολουθούν με βάση την αξία τους οι εξής διαδικασίες υπογραφής συμβάσεων:

• Διαδικασία άρθρου 128: 955 συμβάσεις αξίας 128,8 εκατ. ευρώ
• Συνοπτικός διαγωνισμός: 1.994 συμβάσεις αξίας 23,4 εκατ. ευρώ
• Ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση: 1.293 συμβάσεις αξίας 13,4 εκατ. ευρώ
• Διαπραγμάτευση με προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού: 564 συμβάσεις αξίας 8,5 εκατ. ευρώ
• Απευθείας ανάθεση (Covid-19): 322 συμβάσεις αξίας 5,5 εκατ. ευρώ
• Ανταγωνιστικός διάλογος: 158 συμβάσεις αξίας 507 χιλιάδων ευρώ
• Διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση (Covid-19): 2 συμβάσεις αξίας 281 χιλιάδων ευρώ
• Σύμπραξη καινοτομίας: 1 σύμβαση αξίας 15 χιλιάδων ευρώ.

Κατηγορίες φορέων

Ως προς την αξία των συμβάσεων, «επικρατούν» οι λοιποί φορείς με 2,85 δισ. ευρώ (ποσοστό 45,47%), στη δεύτερη θέση βρίσκονται οι φορείς ΟΤΑ με 1,6 δισ. ευρώ (ποσοστό 25,68%), ακολουθεί η κεντρική διοίκηση με 1,2 δισ. ευρώ (ποσοστό 19,19%) και, τέλος, οι φορείς υγείας με συμβάσεις συνολικής αξίας 604,4 εκατ. ευρώ (ποσοστό 9,67%).

Οι κορυφαίες συμβάσεις

Ως προς τη σύμβαση με τη μεγαλύτερη αξία, είναι η «μελέτη, κατασκευή και θέση σε λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης» με 798 εκατ. ευρώ (Ελληνικό Μετρό). Ακολουθούν μεταξύ άλλων:

• «Σύμβαση παροχής συγκοινωνιακού έργου μεταξύ ΟΑΣΑ και ΟΣΥ» αξίας 685,4 εκατ. ευρώ (Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών).
• «Εξοικονόμηση ενέργειας σε επιχειρήσεις – αλλάζω συσκευή για τις επιχειρήσεις» αξίας 110 εκατ. ευρώ (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας).
• «Συμφωνία – Πλαίσιο για το έργο έξυπνες γέφυρες περιφερειών» αξίας 97 εκατ. ευρώ (Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας).
• «SUB2. Ψηφιοποίηση αρχείων του δημοσίου συστήματος υγείας» αξίας 95 εκατ. ευρώ (Κοινωνία της Πληροφορίας).

Απευθείας αναθέσεις

Ο τεράστιος αριθμός των συμβάσεων με απευθείας ανάθεση εγείρει πολλούς προβληματισμούς για το πόσο τηρούνται η
νομιμότητα και οι όροι διαφάνειας. Μάλιστα, το εν λόγω θέμα απασχόλησε το περασμένο Φθινόπωρο και το Ελεγκτικό Συνέδριο,
το οποίο σε έρευνά του διαπίστωσε πλήθος παρατυπιών στις απευθείας αναθέσεις. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, η οποία συχνά καλεί τις αναθέτουσες αρχές να μην προχωρούν «αβίαστα» σε απευθείας αναθέσεις.

www.naftemporiki.gr