ΤΕΕ Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας: «Ζητήματα που προκύπτουν κατά τις διαδικασίες πληρωμής του Προγράμματος “Εξοικονομώ 2021” και προτεινόμενες λύσεις»

Το Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας του ΤΕΕ, απέστειλε την κάτωθι επιστολή στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στο ΤΕΕ, σχετικά με τα ζητήματα που προκύπτουν κατά τις διαδικασίες πληρωμής του Προγράμματος “Εξοικονομώ 2021” και τις προτεινόμενες λύσεις:

Αξιότιμοι κύριοι/κυρίες,

Με την παρούσα επιστολή θα θέλαμε να σας εκφράσουμε την έντονη ανησυχία μας σχετικά με τις παρατεταμένες καθυστερήσεις και τα προβλήματα που παρατηρούνται στη διαδικασία πληρωμής του προγράμματος “Εξοικονομώ 2021”, μετά την ένταξη και ολοκλήρωση των απαραίτητων ενεργειακών αναβαθμίσεων.

Τα σημαντικότερα προβλήματα που μας αναφέρονται επαναλαμβανόμενα από συναδέλφους είναι τα εξής:

1. Καθυστέρηση στον ορισμό δεύτερου Ελεγκτή: Οι πρώτες εγκρίσεις για το πρόγραμμα εκδόθηκαν τον Οκτώβριο του 2022, και πολλοί δικαιούχοι ξεκίνησαν άμεσα τις εργασίες για να προλάβουν τον επερχόμενο χειμώνα. Παρά τις άμεσες ενέργειες των δικαιούχων, δεν δινόταν η δυνατότητα να οριστεί ο δεύτερος επιθεωρητής, κάτι που καθυστέρησε την ολοκλήρωση των αιτήσεων για πολλούς μήνες (μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023).

Το αποτέλεσμα της καθυστέρησης στις κληρώσεις ήταν αφενός πολλές αιτήσεις να παραμένουν σε αναμονή για ένα χρόνο (με πληρωμένα, έξοδα, προμηθευτές, ΦΠΑ ακόμα και φόρο εισοδήματος καθώς άλλαξε η χρονιά) και αφετέρου να γίνουν μαζικές αποστολές για ελέγχους για το 2^ο ΠΕΑ φορτώνοντας με δυσανάλογο φόρτο εργασίας τους ενεργειακούς επιθεωρητές, και ως εκ τούτου νέες καθυστερήσεις.

2. Αναποτελεσματική χρονική διαχείριση των Ελέγχων: Παρατηρείται σημαντική καθυστέρηση στην εξέταση των δικαιολογητικών. Παρά το γεγονός ότι η διαδικασία θα έπρεπε να ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών, οι απαντήσεις καθυστερούν, εξαντλούν το χρονικό περιθώριο και έρχονται την τελευταία στιγμή, λίγο πριν τελειώσει το δίμηνο.
3. Παράλογες απαιτήσεις παρατηρήσεων και δικαιολογητικών: Ζητούνται επανειλημμένα τα ίδια δικαιολογητικά, παρόλο που έχουν ήδη υποβληθεί. Αντιλαμβάνεστε ότι οι επιστροφές αιτήσεων τρεις, τέσσερις ή και περισσότερες φορές (κάθε επιστροφή ανά δίμηνο), ζητώντας τα ίδια στοιχεία που ζητήθηκαν σε προηγούμενο έλεγχο και έχουν ήδη αναρτηθεί, δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα στους εμπλεκομένους, ειδικά δε, όταν δεν υπάρχει κανένας τρόπος επικοινωνίας με τον ελεγκτή για το παράλογο των απαιτήσεων.
4. Αναίτιες Απαιτήσεις Πρόσθετων Δικαιολογητικών: Συχνά ζητούνται δικαιολογητικά που δεν προβλέπονται από τον οδηγό του προγράμματος. Επιπλέον, παρατηρείται το φαινόμενο να ζητούνται νέες υπεύθυνες δηλώσεις προς το ΤΕΕ, κάτι που δεν είναι σύμφωνο με τις προδιαγραφές του προγράμματος και επιβαρύνει με επιπλέον γραφειοκρατία. Αν και οι συνάδελφοι έχουν συνηθίσει να επισυνάπτουν Υ.Δ. για τα αυτονόητα (π.χ. Υ.Δ. ότι το ΦΠΑ είναι 24%  ενώ αναγράφεται καθαρά στα τιμολόγια, Υ.Δ. ότι η κατάθεση αφορά συγκεκριμένη πληρωμή ενώ αναγράφεται ως αιτιολογία κατάθεσης ξεκάθαρα), όλη αυτή η κατάσταση με τις Υ.Δ. δεν έχει καμία ουσία και απλά δημιουργεί πρόσθετη γραφειοκρατία.
5. Περικοπές Δαπανών Χωρίς Εξήγηση: Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δαπάνες περικόπτονται χωρίς αιτιολόγηση, όπως για την αμοιβή του μηχανικού για τη “Βεβαίωση Άρθρου 30”, την οποία απαιτεί ο ελεγκτής για την ολοκλήρωση του προγράμματος, ζητώντας μάλιστα και τα συνημμένα που συνοδεύουν την αίτηση (τα οποία προφανώς δεν απαιτούνται σε κανένα σημείο του οδηγού). Αυτό δημιουργεί αβεβαιότητα στους δικαιούχους και στους επαγγελματίες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Το χειρότερο όλων είναι ότι δεν δίνεται καν η δυνατότητα αμφισβήτησης καθώς διορθώνεται μονομερώς ο πίνακας των εγκεκριμένων δαπανών.
6. Καθυστέρηση πληρωμής του υπόλοιπου 30%: Η καθυστέρηση της πληρωμής του υπολοίπου 30% πέραν της προκαταβολής στερεί από τους μηχανικούς τη δυνατότητα χρηματοδότησης των έργων, ενώ αναλώνεται οποιοδήποτε περιθώριο κέρδους λόγω των δανειοδοτήσεων μέσω τραπεζών. Το ΤΕΕ είναι τελικά σύμμαχος των μελών του ή όχι;
7. Μη υλοποίηση προγράμματος εντός των χρονικών ορίων: Το πρόγραμμα θα πρέπει να υλοποιείται εντός των χρονικών ορίων χρηματοδότησης. Εφόσον υπάρχουν τα απαραίτητα κονδύλια θα πρέπει να εξασφαλίζεται πάντα ότι υπάρχει δεσμευμένος προϋπολογισμός για τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.

Προτεινόμενες Λύσεις για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων:

1. ΑΠΑΞ Διόρθωση των Δικαιολογητικών: Προτείνουμε την καθιέρωση μιας “ΑΠΑΞ” διόρθωσης των δικαιολογητικών, όπου όλες οι ελλείψεις θα εντοπίζονται και θα ζητούνται σε μία μόνο διαδικασία ελέγχου. Με αυτόν τον τρόπο, αποφεύγονται οι επανειλημμένες καθυστερήσεις και διασφαλίζεται η ταχύτερη ολοκλήρωση της διαδικασίας. Θα πρέπει επίσης να υπάρχει η δυνατότητα επικοινωνίας με τον ελεγκτή για τυχόν διευκρινήσεις.
2. Διαφάνεια στις Περικοπές Δαπανών: Όλες οι περικοπές δαπανών θα πρέπει να αιτιολογούνται πλήρως και να υπάρχει δυνατότητα αμφισβήτησης από τον δικαιούχο πριν από την τελική έγκριση.
3. Βελτίωση του Συντονισμού μεταξύ των Φορέων: Θα πρέπει να υπάρξει καλύτερος συντονισμός μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, ώστε να αποφεύγονται οι καθυστερήσεις και τα διπλά αιτήματα για τα ίδια δικαιολογητικά.
4. Ενίσχυση της Διοικητικής Υποστήριξης: Είναι αναγκαία η ενίσχυση της διοικητικής υποστήριξης για τη διαχείριση του προγράμματος, είτε με αύξηση του προσωπικού είτε με βελτίωση των υποδομών, για να μειωθούν οι καθυστερήσεις.

Κατανοούμε ότι η διαχείριση ενός τόσο μεγάλου προγράμματος είναι απαιτητική, αλλά η αποφυγή γραφειοκρατικών εμποδίων και η έγκαιρη πληρωμή των δικαιούχων είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για την επιτυχή εφαρμογή του.

Ελπίζουμε το σύνολο των επισημάνσεών μας να ληφθούν σοβαρά υπόψη και να συμβάλουν στην επίλυση των προβλημάτων που έχουν ανακύψει, καθώς και στη βελτίωση της διαδικασίας προς όφελος όλων των συναδέλφων.

Για τη ΔΕ του ΤΕΕ/ΤΔΜ

Ο Πρόεδρος

Νικόλαος Συλλίρης