Τενεκές ελαιολάδου: Τι ισχύει και τι δεν ισχύει από τη φημολογία, που έχει ξεσπάσει τις τελευταίες ημέρες

Μία περίεργη φημολογία και έντονες συζητήσεις έχουν ξεσπάσει τις τελευταίες μέρες στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, σχετικά με επιβολή προστίμων στη διακίνηση ελαιολάδου με τενεκέ.

Κατ’ αρχάς ο 17κιλος ανώνυμος τενεκές (ή δοχείο γενικότερα) είναι παράνομος. Αυτό ισχύει ούτως ή άλλως και έχει έλθει υποχρεωτικά σε εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Το πρόβλημα είναι ότι δεν εφαρμόζεται πουθενά στην Ελλάδα, διότι δεν γίνονται έλεγχοι. Για να πραγματοποιηθούν έλεγχοι, θα πρέπει να υπάρξει το θεσμικό πλαίσιο για τη διαδικασία και την επιβολή κυρώσεων, δηλαδή προστίμων.

Επειδή το 17κιλο δοχείο μπορεί να χρησιμοποιείται και στη χονδρική πώληση ελαιολάδου, το Υπουργείο Οικονομικών, με απόφαση (ΦΕΚ Β’ 4570/2024) που υπογράφουν ο Υφυπουργός, Χρίστος Δήμας και ο διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής, από 1 Απριλίου 2025 θα διακινείται υποχρεωτικά με έκδοση ψηφιακού δελτίου αποστολής και ψηφιακού τιμολογίου (σ.σ. η ημερομηνία παρατάθηκε με τροποποιητική απόφαση στο ΦΕΚ Β’ 6568/2024).

Η διακίνηση και πώληση 17κιλου δοχείου από τον παραγωγό στον καταναλωτή είναι παράνομη, οπότε δεν θα επιτρέπεται η έκδοση τέτοιου είδους ηλεκτρονικού παραστατικού.

Όμως η διακίνηση και πώληση 5κιλου δοχείου (τενεκέ) από τον παραγωγό στον καταναλωτή επιτρέπεται, αλλά από 1/4/25 θα είναι υποχρεωτική η έκδοση ηλεκτρονικού παραστατικού. Εξαιρούνται από την υποχρέωση αυτή, με βάση την απόφαση των Δήμα-Πιτσιλή, αγρότες ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ και φυσικά πρόσωπα που πωλούν προϊόντα ή υπηρεσίες ευκαιριακά (συναλλαγές έως 10.000 ευρώ).

Άρα ουσιαστικά η νέα διάταξη, που είναι υποχρεωτική από τον Απρίλιο, θα αφορά τους αγρότες που τηρούν λογιστικά βιβλία, τους εμπόρους και τα ελαιοτριβεία. Ένας απλός αγρότης του ειδικού καθεστώτος, που έχει μικρό εισόδημα ή ένα φυσικό πρόσωπο (π.χ. ετεροεπαγγελματίας παραγωγός) για πώληση ενός ή δύο 5κιλων δοχείων ελαιολάδου, ακόμα και 10, δεν εμπίπτει στις διατάξεις. Οι πωλήσεις του θα πρέπει να ξεπερνούν συνολικά τα 10.000 ευρώ.

Διάψευση από Χρίστο Δήμα

Για αυτή τη φημολογία που έχει ξεσπάσει, ο κ. Δήμας δήλωσε στην εκδήλωση κοπής της βασιλόπιτας στο Επιμελητήριο Κορινθίας:

«Θέλω να διαψεύσω κάτι που ακούγεται πανελλαδικά τις τελευταίες 1-2 μέρες για το ελαιόλαδο. Είναι παραλογισμός. Βγαίνει ένας άνθρωπος και λέει ότι, δήθεν, το Υπουργείο Οικονομικών, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης εξετάζουν να αλλάξουν το τι ισχύει για τους τενεκέδες και το ελαιόλαδο. Θέλω από αυτό το βήμα κατηγορηματικά να διαψεύσω. Ούτε είχαμε σκεφτεί κάτι ούτε είχε γίνει κάποιου είδους συζήτηση για το συγκεκριμένο ζήτημα, ούτε υπάρχει κάτι νομοθετικά που ετοιμάζουμε για να αλλάξουμε το καθεστώς που ισχύει.» Και στο τέλος της τοποθέτησής του, τα χαρακτήρισε όλα αυτά «ψευδείς ειδήσεις».

Βεβαίως, τα δημοσιεύματα που έχουν προκύψει και μιλούν για «συζήτηση» και μελλοντικά ή πιθανά μέτρα είναι εν μέρει ψευδή και εν μέρει αληθινά.

Κι αυτό γιατί το μέτρο της απαγόρευσης του ανώνυμου τενεκέ ισχύει ήδη. Αυτό που αλλάζει και έχει ήδη υπάρξει η σχετική διάταξη από ΑΑΔΕ και ΥΠΕΘΟ είναι ο έλεγχος κατά τη διακίνησή του, η επιβολή του προστίμου και εν τέλει – εάν υπάρξει η πολιτική βούληση στο τέλος – η πλήρης εφαρμογή της ήδη ισχύουσας νομοθεσίας. Δεν μιλάμε δηλαδή, σε αυτή την περίπτωση για κάποια καινούρια διάταξη ή νομοσχέδιο, οπότε τα σχετικά με αυτό το κομμάτι είναι ψευδή.

Από την άλλη πλευρά, αυτό που είναι υπό επεξεργασία και υπό συζήτηση, αφορά τα μέτρα που θέλει να εφαρμόσει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για τον έλεγχο του ισοζυγίου παραγωγής και εξαγωγών ελαιολάδου. Στα πρότυπα του ισοζυγίου γάλακτος, αλλά και των δηλώσεων συγκομιδής οινοστάφυλων. Η συζήτηση ξεκίνησε από την αποκάλυψη του γ.γ. του ΥΠΑΑΤ, Γιώργου Στρατάκου, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης του ΣΕΒΙΤΕΛ στις 26 Σεπτεμβρίου 2024, για μια σειρά από μέτρα που εξετάζονται:

– Το υπουργείο έχει ήδη υλοποιήσει το ψηφιακό σύστημα για τις δηλώσεις συγκομιδής ελιάς και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία, ίσως και από τη συγκομιδή του 2025, δηλαδή την επόμενη καλλιεργητική χρονιά. Έχει δημιουργηθεί με πρότυπο τις δηλώσεις συγκομιδής των οινοστάφυλων.

– Θα δημιουργηθεί ψηφιακό μητρώο τυποποιητηρίων και συσκευαστηριών ελαιολάδου για την ηλεκτρονική χορήγηση αλφαριθμητικού κωδικού έγκρισης, το οποίο και θα είναι αρμοδιότητα αυστηρά του υπουργείου.

– Σχεδιάζεται η υλοποίηση μιας ψηφιακής δήλωσης παραγωγής και τυποποίησης ελαιολάδου, που θα τη συμπληρώνουν τα ελαιοτριβεία, στα τυποποιητήρια αλλά και τα συσκευαστήρια της χώρας. Αυτό θα μπορέσει να συντελέσει στη δημιουργία ενός ισοζυγίου ελαιολάδου, στα πρότυπα του ισοζυγίου γάλακτος.

Συνεπώς, υπό αυτή την έννοια, υπάρχει ένα νομοσχέδιο ή κάποιες νομοθετικές διατάξεις, που επεξεργάζεται το ΥΠΑΑΤ για την εφαρμογή των παραπάνω παρεμβάσεων, που φαίνεται να είναι στη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν έχουν απαραίτητα και μόνο στόχο την καταπολέμηση του «τενεκέ». Πιο σημαντικός στόχος είναι η καταπολέμηση της νοθείας του ελαιολάδου και η καταγραφή του συνόλου της παραγωγής της χώρας, με επίσημα στοιχεία, έτσι ώστε να χαράσσονται και οι αναπτυξιακές πολιτικές του κλάδου, σε στέρεες βάσεις.

www.ypaithros.gr