ΙΕΛΚΑ: Φθηνότερο το καλάθι στην Ελλάδα από ό, τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες

Μπορεί η ακρίβεια και ο πληθωρισμός να γονατίζουν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς στη χώρα μας, ωστόσο στο επίπεδο αποκλειστικά των τιμών στο τυπικό καλάθι προϊόντων του νοικοκυριού στα σούπερ μάρκετ, η Ελλάδα παραμένει φθηνότερη σε σύγκριση με πέντε μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες τον Μάρτιο 2023.

Αυτό προκύπτει από την έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), σύμφωνα με την οποία, συγκρίνοντας τις τιμές που βασίζονται σε στοιχεία από πλατφόρμες σύγκρισης τιμών σε κάθε χώρα, αλλά και σε τιμοληψίες από αλυσίδες σούπερ μάρκετ, οι τιμές στην Γαλλία ήταν 18% υψηλότερες σε σχέση με την Ελλάδα, στη Βρετανία ήταν υψηλότερες κατά 7% , στην Ισπανία κατά 3%, στην Ιταλία κατά 7%, ενώ στην Πορτογαλία οι τιμές βρίσκονται περίπου στα ίδια επίπεδα με την Ελλάδα.

Εξαιρουμένου του ΦΠΑ

Η εικόνα των αποτελεσμάτων αλλάζει σημαντικά εάν αφαιρεθεί ο ΦΠΑ, ο οποίος είναι διαφορετικός σε κάθε χώρα.

Από τη σύγκριση των καλαθιών σε αυτή την περίπτωση προκύπτει ότι οι και οι πέντε χώρες έχουν πολύ πιο ακριβό μέσο καλάθι από την Ελλάδα: η Γαλλία κατά 26%, το Ηνωμένο Βασίλειο κατά 17%, η Ιταλία κατά 20%, η Ισπανία κατά 11% και η Πορτογαλία κατά 2%. Αυτό είναι αποτέλεσμα της διαφοράς που έχει ο χαμηλός ΦΠΑ ανά χώρα (πρόκειται για τον ΦΠΑ που αναφέρεται σε τρόφιμα και ποτά).

Στην Ελλάδα αυτός ο ΦΠΑ είναι 13%. Ο ΦΠΑ είναι σημαντικά υψηλότερος από τη Βρετανία (0% ή 5%) και τη Γαλλία (10% και 5,5%), την Ισπανία (10% και 4%), την Πορτογαλία (13% και 6%), την Ιταλία (5% και 4%), αλλά και τις περισσότερες χώρες της ΕΕ.

Η βασική διαφορά είναι ότι τρόφιμα που στην Ελλάδα υπάγονται στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ με 24%, στις υπόλοιπες χώρες υπάγονται στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ, ο οποίος είναι και χαμηλότερος του ελληνικού με 6%, 5,5%, 4% ή ακόμα και 0%. Σημειώνεται ότι η επίδραση ειδικών φόρων κατανάλωσης (π.χ. καφές) δεν είναι δυνατόν να συνυπολογιστεί στα παραπάνω στοιχεία.

Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει από την παραπάνω ανάλυση, όπως επισημαίνουν οι συντάκτες της έρευνας του ΙΕΛΚΑ, είναι ότι το οργανωμένο ελληνικό λιανεμπόριο τροφίμων παρέχει στους έλληνες καταναλωτές πρόσβαση σε προϊόντα για το τυπικό του καλάθι με κατά μέσο όρο σε χαμηλότερη τιμές. Η διαχρονική σύγκριση τιμών με το εξωτερικό δείχνει ότι τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα συνεχώς έχει φθηνότερο καλάθι από τις συγκρινόμενες χώρες με διακυμάνσεις οι οποίες δεν αλλάζουν το γενικό συμπέρασμα της ανάλυσης.

Σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο

Σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση του Δεκεμβρίου 2022, οι διακυμάνσεις στην εξέλιξη των τιμών είναι μικρή. Συγκεκριμένα, οι τιμές στην Ελλάδα καταγράφονται σταθερές (μείωση -0,29%), όπως και στη Γαλλία (-0,25%) και στο Ηνωμένο Βασίλειο (-0,45%), μείωση καταγράφεται στην Πορτογαλία (-0,91%) και αύξηση στην Ισπανία (+1,95%) και στην Ιταλία (+1,61%).

Σημειώνεται ότι η σύγκριση αυτή αφορά την περίοδο Δεκεμβρίου 2022-Μαρτίου 2023 και όχι τη σύγκριση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους όπως συμβαίνει στην περίπτωση υπολογισμού του πληθωρισμού, αφορά το συγκεκριμένο καλάθι προϊόντων και αφορά μόνο το κανάλι των σουπερμάρκετ.

Παράμετροι σύγκρισης τιμών

Σημειώνεται ότι πέρα από τον ΦΠΑ, άλλοι παράγοντες που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν συγκρίνονται τιμές ανάμεσα σε διαφορετικές χώρες είναι:

• Η απόσταση της χώρας από τα παραγωγικά κέντρα της κεντρικής και δυτικής Ευρώπης και τα αντίστοιχα κόστη
• Το κόστος ενέργειας και μεταφορών
• Η πολυπλοκότητα της γεωγραφίας της κάθε χώρας (π.χ. οδικό δίκτυο, νησιά κ.λπ.)
• Το μέγεθος της αγοράς και αντίστοιχες οικονομίες κλίμακας στις προμήθειες των προϊόντων
• Το ισοζύγιο εξαγωγών-εισαγωγών σε σχέση με τα τρόφιμα και τις πρώτες ύλες παρασκευής τους
• Τα διάφορα κόστη παραγωγής (ενέργεια, πρώτες ύλες, μισθολογικό κόστος, χρηματοοικονομικό κόστος, γραφειοκρατία)
• Η παραγωγικότητα της βιομηχανίας και του λιανεμπορίου σε κάθε χώρα
• Οι καταναλωτικές συνήθειες και η αγοραστική δυνατότητα σε κάθε χώρα
• Το ύψος της φορολογίας σε κάθε χώρα

Τα στοιχεία προέρχονται από τις παρακάτω αλυσίδες σουπερμάρκετ, ενώ οι μέσες τιμές ανά υποκατηγορία και ανά χώρα παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί:

• Ελλάδα: Σκλαβενίτης, ΑΒ, My Market, Μασούτης, Market In
• Ηνωμένο Βασίλειο: Morrisons, ASDA, Sainsbury’s, Coop, Ocado, TESCO
• Ισπανία: Carrefour, Marcadona, Caprabo, Condis, Dia, Eroski, SoySuper. Alcampo
• Ιταλία: CosiComodo, emiDrive, Pim Spesa, Agora, Everli, HeyConad, easyCoop
• Πορτογαλία: continente, MiniPreco, Auchan, Spar
• Γαλλία: monoprix plus, carrefour, super U, Auchan, Aldi

www.ot.gr