Ευρωπαϊκό ψαλίδι στις προμήθειες για τις πληρωμές με κάρτα
Φθηνότερες, ταχύτερες και ασφαλέστερες ηλεκτρονικές συναλλαγές επιδιώκει να καθιερώσει η ΕΕ προκρίνοντας τις άμεσες πληρωμές ως τον κυρίαρχο τρόπο πληρωμής είτε για αγορές μέσω διαδικτύου είτε για απλή μεταφορά χρημάτων.
Η χρήση της πιστωτικής ή της χρεωστικής κάρτας για συναλλαγές στο ηλεκτρονικό εμπόριο αποτελεί την κυρίαρχη μορφή για αγορές αγαθών ή υπηρεσιών, αλλά σύμφωνα με τις διεθνείς μελέτες το κόστος με τη μορφή χρεώσεων για την επεξεργασία αυτών των συναλλαγών και τη χρήση των υποδομών δεν είναι αμελητέο και κυμαίνεται μεταξύ 1,5%3,5% επί του τζίρου των συναλλαγών.
Αν και αυτή η επιβάρυνση δεν είναι εμφανής για τον καταναλωτή, ο οποίος δεν χρεώνεται για τη χρήση της κάρτας του κατά την αγορά, το κόστος επωμίζεται κυρίως ο προμηθευτής, ο οποίος έχει «φροντίσει» ώστε να μετακυλήσει αυτή τη χρέωση στο τελικό προϊόν.
Μέχρι πρόσφατα αυτός ο τρόπος συναλλαγής, αν και όχι ανέξοδος, έδειχνε πιο προσιτός από την πληρωμή στο ecommerce μέσω λογαριασμού, με τη χρήση δηλαδή IBAN, ο οποίος αν και διαδεδομένος σε χώρες κυρίως της Κεντρικής Ευρώπης, που παραδοσιακά αποστρέφονται τη χρήση της κάρτας (όπως π.χ. οι Γερμανοί), επιβαρυνόταν σημαντικά από τις χρεώσεις που επέβαλλαν οι τράπεζες σε αυτό που ονομάζουμε μεταφορά πίστωσης, δηλαδή το απλό έμβασμα.
Η επιβολή χρεώσεων σε αυτού του τύπου τις συναλλαγές δεν αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία, αλλά μια διαδομένη τραπεζική πρακτική του παρελθόντος, η οποία πλέον αμφισβητείται καθολικά από το ίδιο το ευρωσύστημα και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που υπό την πίεση και της εισόδου στο παγκόσμιο εμπόριο των big tech εταιρειών επιχειρούν να παρέμβουν στον τομέα των συ ναλλαγών προς όφελος των καταναλωτών και των εμπόρων.
Η λύση που προτείνεται είναι πλέον οι άμεσες πληρωμές (instant payments), που υπό την καθοδήγηση της ΕΚΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (μέσω της υποδομής TIPS) επιδιώκεται να υιοθετηθούν καθολικά στην Ευρωζώνη ως ο ταχύτερος, ασφαλέστερος αλλά και φθηνότερος τρόπος για τη μεταφορά χρημάτων και πληρωμών στο e-commerce.
Διαπιστώνοντας ότι μόνο μία στις δέκα μεταφορές πίστωσης ευρώ στην Ε.Ε. διεκπεραιώνεται ως άμεση πληρωμή, η πρωτοβουλία της Ε.Ε. συνοδεύεται με την πρόταση κανονισμού που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή έξι μήνες μετά την ψήφισή του (βρίσκεται στην τελική φάση διαβούλευσης) και ο οποίος:
• Επιβάλλει ουσιαστικά τις άμεσες πληρωμές, ορίζοντας ότι «όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών που προσφέρουν μεταφορές πίστωσης σε ευρώ πρέπει να προσφέρουν άμεσες πληρωμές σε ευρώ σε όλους τους πελάτες τους».
• Παρεμβαίνει σε θέματα τιμολόγησης, ορίζοντας ότι «οι χρεώσεις για άμεσες πληρωμές σε ευρώ πρέπει να είναι ίσες ή χαμηλότερες από τις χρεώσεις για μη άμεσες πληρωμές σε ευρώ».
• Ρυθμίζει θέματα ασφάλειας, προβλέποντας ότι «όλοι οι πάροχοι άμεσων πληρωμών σε ευρώ πρέπει να προσφέρουν την υπηρεσία ελέγχοντας την αντιστοίχιση μεταξύ του αριθμού λογαριασμού (IBAN) και του ονόματος του δικαιούχου πληρωμής, και προτού ο προμηθευτής εγκρίνει τη συναλλαγή να προειδοποιεί τον πληρωτή για οποιαδήποτε διαπιστωθείσα διαφορά που θα μπορούσε να υποδηλώνει απάτη.
Σε αντίθεση με το παραδοσιακό έμβασμα που απαιτεί από μία έως τρείς ημέρες για να φθάσουν τα χρήματα στον δικαιούχο, π.χ. έμπορο, η άμεση πληρωμή εκτελείται σε μερικά δευτερόλεπτα και όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο σχέδιο κανονισμού που έχει θέσει σε διαβούλευση θα απαλλάξει τον κλάδο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από κόστος έως και 200 δισ. ευρώ που είναι τα χρήματα που παραμένουν «κλειδωμένα» ημερησίως κατά τη λεγόμενη διακίνηση πληρωμών.
Οι άμεσες πληρωμές είναι ένας σχετικά νέος τύπος μεταφοράς πίστωσης που ανταποκρίνεται στις ανάγκες μιας ολοένα και πιο ψηφιοποιημένης κοινωνίας, καθώς επιτρέπουν τη μεταφορά κεφαλαίων μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, οποιαδήποτε στιγμή, μέρα ή νύχτα και οποιαδήποτε ημέρα του χρόνου και «θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με τα ευρωπαϊκά πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας για τη διευκόλυνση άμεσων, ασφαλών και εύκολων πληρωμών σε καταστήματα, ηλεκτρονικό εμπόριο ή μεταξύ ιδιωτών». Ηδη οι άμεσες πληρωμές προσφέρονται δωρεάν από την πλειονότητα των χωρών στην Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, που δίνει αυτή την επιλογή μέσω του Iris που έχει αναπτύξει η ΔΙΑΣ.
Τα οφέλη για τις επιχειρήσεις, και ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες, είναι ότι θα μπορούν να ελέγχουν περισσότερο τις ταμειακές ροές τους, λαμβάνοντας αμέσως τα κεφάλαια που τους οφείλονται όταν πωλούν αγαθά και υπηρεσίες. Επιπλέον, οι έμποροι μπορούν να επωφεληθούν από νέες ψηφιακές, προσιτές και αποτελεσματικές λύσεις πληρωμών για να δέχονται πληρωμές για τα αγαθά και τις υπηρεσίες τους, γεγονός που θα μειώσει το λειτουργικό κόστος τους. Χρησιμοποιώντας άμεσες πληρωμές οι έμποροι μπορούν επίσης να παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες στους πελάτες τους, προσφέροντας, για παράδειγμα, άμεσες επιστροφές χρημάτων. Με τις άμεσες πληρωμές οι έμποροι γνωρίζοντας αμέσως ότι πληρώθηκαν μπορούν να αποδεσμεύσουν άμεσα και με ασφάλεια αγαθά και υπηρεσίες, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε ένα πλαίσιο ηλεκτρονικού εμπορίου. Από την πλευρά τους οι τράπεζες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις άμεσες πληρωμές ως εφαλτήριο για να αναπτύξουν καινοτόμες χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και προϊόντα προς όφελος των πελατών τους και να ενισχύσουν την ανταγωνιστική θέση τους.
www.dikaiologitika.gr
