Συντάξεις: Νέο καθεστώς από 01/01/2024 για τους εργαζόμενους συνταξιούχους

Το νέο πλαίσιο μεταχείρισης των απασχολούμενων συνταξιούχων, που θα σηματοδοτήσει την πλήρη αλλαγή του υφιστάμενου συστήματος για όσους συνταξιούχους εξακολουθούν να εργάζονται ετοιμάζει με ταχείς ρυθμούς το υπουργείο Εργασίας, υπό την ηγεσία του κου Άδωνι Γεωργιάδη και μετά τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.

O Γεώργιος Ι. Κουτσούκος, Δικηγόρος-Εργατολόγος-LL.M και Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών μίλησε στο Newsbeast για τις απερχόμενες αλλαγές που επηρεάζουν το σύνολο των εργαζόμενων συνταξιούχων. «Δρομολογείται ένα αναλογικότερο σύστημα, με κατάργηση της συνταξιοδοτικής ποινής, η οποία θα αντικατασταθεί από μια νέα επιβάρυση που εφεξής θα βαπτίζεται “πόρος του e-ΕΦΚΑ”» ανέφερε σχετικά ο κ. Κουτσούκος.

Τι ισχύει σήμερα

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι τα προηγούμενα χρόνια για όσους συνταξιούχους συνέχιζαν να
απασχολούνται μετά την συνταξιοδότηση, η περικοπή που ίσχυε άγγιζε το 60% επί της σύνταξης, το οποίο τροποποιήθηκε με τον Νόμο Βρούτση (ν. 4670/2020) και μειώθηκε στο 30% οριζόντια για όλους.

«Σήμερα ένας εργαζόμενος συνταξιούχος λαμβάνει το 70% της σύνταξης τόσο της κύριας όσο και της επικουρικής, ανεξαρτήτως των ημερών που εργάζεται μηνιαίως. Είτε λοιπόν εργαστεί 5 ημέρες, είτε εργαστεί ένα μήνα, θα υποστεί παρακράτηση 30% της σύνταξης» διευκρίνισε ο κ. Κουτσούκος. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας, η πλειονότητα των συνταξιούχων  απασχολούνται περιστασιακά. Γι’ αυτό σύμφωνα με τον νομικό:«το υφιστάμενο νομοθετικό καθεστώς επιφέρει μια δυσανάλογη επιβάρυνση, η οποία δεν πέρασε απαρατήρητη από το στόχαστρο του Υπουργείου Εργασίας» σημείωσε.

Τι πρόκειται να αλλάξει

Ο κ. Γιώργος Κουτσούκος ανέφερε αναλυτικά το τι πρόκειται να αλλάξει στο άμεσο μέλλον για τους συνταξιούχους που θα συνεχίσουν να απασχολούνται.

Αναλυτικά:

• Για τους μισθωτούς, η επιβάρυνση θα ανέρχεται σε ποσοστό 10% και θα φέρει πλέον την ονομασία «πόρος υπέρ ΕΦΚΑ». Εν λόγω επιβάρυνση θα επιβάλλεται επί του ακαθάριστου ετήσιου εισοδήματος από την εργασία και επιμερίζεται σε ποσοστό 7,7% για κύρια ασφάλιση και ποσοστό 2,2% για επικουρική. Τονίζεται πως δεν προβλέπεται κανενός είδους απαλλασσόμενο εισόδημα, δηλαδή το 10% θα επιβάλλεται σε όλο τον μισθό από το πρώτο ευρώ.
• Στους ελεύθερους επαγγελματίες που δεν έχουν επικούρηση, θα επιβληθεί πρόσθετη επιβάρυνση μόνο για την ασφάλιση στην κύρια σύνταξη, η οποία θα ανέρχεται σε ποσοστό 50% επί της ασφαλιστικής κατηγορίας που έχουν επιλέξει.Με δεδομένο ότι η συντριπτικά μεγάλη πλειοψηφία των μη μισθωτών ασφαλισμένων επιλέγει την 1η ασφαλιστική κατηγορία, η επιβάρυνση εκτιμάται σε 169,95 ευρώ τον μήνα. Το επιπλέον 50% που θα επιβληθεί θα ανέρχεται σε 84,97 ευρώ σε μηνιαία βάση.
• Η τρίτη κατηγορία αφορά τους μη μισθωτούς που όμως καταβάλλουν εισφορές και για επικουρική ασφάλιση. Στην περίπτωση αυτή, εξετάζεται να επιβληθεί επιβάρυνση της τάξεως του 40% επί της ασφαλιστικής κλάσης που έχουν επιλέξει για κύρια σύνταξη και πρόσθετο 40% για την επικουρική. Το ίδιο εξετάζεται να ισχύει και για έμμισθους δικηγόρους, μηχανικούς και υγειονομικούς που έχουν συνταξιοδοτηθεί και επιθυμούν να συνεχίσουν να εργάζονται. Άρα, η πρόσθετη επιβάρυνση θα είναι 67,98 ευρώ για την κύρια ασφάλιση και 17,1 ευρώ για την επικουρική, σύνολο 85 ευρώ.

Όπως επισήμανε ο κ. Κουστούκος, απαλλαγή από τις κρατήσεις θα έχουν οι συνταξιούχοι που εργάζονται και ανήκουν στις κάτωθι κατηγορίες:

• Οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο, εργατικό ατύχημα, ατύχημα εκτός εργασίας, επαγγελματική νόσο, και οι ψυχικά ασθενείς και άλλες ειδικές κατηγορίες (συντάξεις λόγω τρομοκρατικού χτυπήματος, εθνικής αντίστασης, κ.λπ.).
• Οι πολύτεκνοι, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου (24ου) έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.
• Οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ εφόσον συνεχίζουν να ασκούν αγροτική δραστηριότητα.
• Οι συνταξιούχοι άλλων ταμείων (π.χ. ΙΚΑ, Δημοσίου) που απασχολούνται σε αγροτικές δραστηριότητες και το ετήσιο εισόδημά τους από τις δραστηριότητες αυτές δεν υπερβαίνει τα 10.000 ευρώ.

Η σύνταξη, από 1-1-2024, θα καταβάλλεται στο ακέραιο για όλες τις περιπτώσεις, αφού θα καταργηθεί η περικοπή κατά 30% που ισχύει από το 2020. «Η εκτίμηση αρμόδιων στελεχών του υπουργείου Εργασίας είναι ότι, με αυτές τις επιμέρους διαφοροποιήσεις, στη συντριπτική πλειονότητα των εργαζόμενων συνταξιούχων θα προκύψει όφελος που θα κυμαίνεται από 300 έως 400 ευρώ στα χαμηλά εισοδήματα σε μηνιαία βάση και θα υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ στα υψηλά εισοδηματικά κλιμάκια» αναφέρει ο κ. Κουτσούκος.

Στις προθέσεις του Υπουργείου Εργασίας είναι να διατηρηθεί το ανώτατο πλαφόν της επιβάρυνσης σε ετήσια βάση, που θα είναι το δεκαπλάσιο της σημερινής εθνικής σύνταξης. Όμως, εκτιμάται ότι τελικώς δεν θα τεθεί σε εφαρμογή η διάταξη που περιλάμβανε τη δημιουργία κατώτατου πλαφόν εισοδήματος, κάτω από τα 5.000 ευρώ και το οποίο δεν θα επέβαλλε την παραμικρή επιβάρυνση στους δικαιούχους. Κρίθηκε ότι σε διαφορετική περίπτωση μεγάλη μερίδα εργαζόμενων συνταξιούχων θα μπορούσε να δηλώνει μικρά ετήσια εισοδήματα, για να αποφύγει να καταβάλλει τον πόρο, με συνέπεια όμως να χάνονται έσοδα για τον ΕΦΚΑ και να ενισχύεται περαιτέρω η «μαύρη» απασχόληση.

Θα πρέπει να ειπωθεί ότι η αναδιαμόρφωση του καθεστώτος απασχόλησης των συνταξιούχων εξυπηρετεί τρεις βασικούς στόχους:

α) την παροχή κινήτρων για την απασχόληση των συνταξιούχων που επιθυμούν να απολαύσουν τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη της ένταξης και παραμονής τους στην αγορά εργασίας,

β) την εξασφάλιση της νομιμότητας της συμμετοχής αυτής, δηλαδή την αύξηση της δηλωμένης εργασίας και

γ) την άμβλυνση των συνεπειών της δημογραφικής τάσης της χώρας στο ασφαλιστικό σύστημα και στην αγορά εργασίας.

«Συμπερασματικώς, τα πορίσματα που αναδύονται από την αναδιαμόρφωση του καθεστώτος απασχόλησης των συνταξιούχων έχουν μεν θετικό πρόσημο, αλλά δεν εγγυώνται, κατά την ταπεινή γνώμη μας, την αποφυγή της εισφοροδιαφυγής, αφού ο απασχολούμενος συνταξιούχος εκ νέου μπορεί να προβαίνει σε “ειδικές” συμφωνίες με τον εργοδότη, οι οποίες εκφεύγουν της νομιμότητας και οδηγούν και πάλι σε στέρηση εσόδων στον κρατικό κουμπαρά. Πεποίθησή μας είναι ότι το εν λόγω νομοσχέδιο, για να καταστεί αρκετά αποτελεσματικό, θα έπρεπε να συνοδεύεται και από αντίστοιχες ρυθμίσεις για την ενίσχυση των ελεγκτικών κλιμακίων του e- ΕΦΚΑ, τα οποία θα έπρεπε με συστηματικούς ενδελεχείς ελέγχους σε χώρους επιχειρήσεων/ελεύθερους επαγγελματίες αυτοαπασχολούμενους να “περιφρουρούν” την εφαρμογή του νόμου, με επαπειλούμενες ποινές και πρόστιμα σε εκείνους που εξακολουθούν να απειθαρχούν και να λειτουργούν εκτός νόμου» κατέληξε ο νομικός.

www.newsbeast.gr